Euthanasie

Wat wordt er onder euthanasie verstaan?

Euthanasie is het opzettelijk levensbeëindigend handelen door een ander dan de betrokkene op diens verzoek. Zo is dit gedefinieerd door de Staatscommissie voor euthanasie, die in 1985 door het toenmalige kabinet de opdracht kreeg duidelijkheid te verschaffen in de discussies over euthanasie. Sindsdien wordt die definitie overal in Nederland gehanteerd.

Gegeven deze definitie, dan zal duidelijk zijn dat de volgende punten niet onder euthanasie vallen:

• Staken of niet starten van een (medische) behandeling die naar heersend medisch inzicht zinloos is.
  Een behandeling die volgens artsen voor een patiënt geen enkele zin meer heeft, wordt gestaakt of niet gestart. Het sterven kan intreden; de natuur kan zijn gang gaan. Dit is uiteraard iets anders dan het sterven forceren door het toedienen van een euthanaticum zoals bij euthanasie het geval is.
• Staken of niet starten van een (medische) behandeling omdat er geen toestemming voor is.
  Sinds de WGBo is er voor (ingrijpende) behandelingen toestemming nodig. het kan zijn dat de patiënt in een wilsverklaring (bijvoorbeeld het behandelverbod) heeft vastgelegd dat hij/zij bepaalde behandelingen weigert. In principe mogen deze dan niet uitgevoerd worden. Het kan ook zijn dat een vertegenwoordiger van de patiënt geen toestemming geeft voor een behandeling. Dit geldt evenzwaar als de toestemming van de patiënt.
• Palliatieve sedatie.
  Onder palliatieve sedatie wordt verstaan de combinatie van terminale pijnbestrijding en terminale sedatie. Er wordt gebruik gemaakt van zowel morfine tegen pijn en/of benauwdheid, als van Dormicum tegen angst en onrust. Er wordt geen voedsel en vocht meer langs natuurlijke weg ingenomen en ook niet meer kunstmatig toegediend. De patiënt overlijdt uiteindelijk aan zijn aandoening. Ook palliatieve sedatie is normaal medisch handelen en heeft niets van doen met euthanasie.

Euthanasie heeft maar 1 doel: de (door de patiënt gewenste) dood. Alle andere genoemde mogelijke beslissingen rond het levenseinde hebben de bedoeling de dood niet tegen te houden. Leven niet verlengen is iets anders dan leven beëindigen.

Waarom we hier zo over uitwijden is omdat er veel misverstanden zijn in de praktijk over wat nou wel en niet euthanasie is. Sinds de invoering van de Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding op 1 april 2002 zijn artsen niet meer strafbaar als ze zich houden aan de, in deze wet gestelde, zorgvuldigheidseisen. Alle andere genoemde beslissingen worden gezien als medisch zorgvuldig handelen.

Hoe moet ik het regelen als ik euthanasie wil?

In Nederland bestaat er geen recht op euthanasie. Het valt ook dus niet met 100% zekerheid te regelen. U kunt wel de kans vergroten dat een arts uw wens respecteert.

Het eerste belangrijke punt is dat u uw wensen met uw behandelend arts bespreekt. Het is daarbij van groot belang dat beide partijen zich zo duidelijk mogelijk uitspreken over hun wensen en grenzen.

Als tweede is dan van belang dat u een schriftelijk verzoek heeft waarin u verklaart dat u euthanasie wilt hebben onder bepaalde omstandigheden. U kunt zo'n verzoek zelf opstellen. Dit vereist echter wel kennis van medisch-juridisch begrippen. U kunt de verklaring ook bij uw notaris laten opmaken. Een euthanasieverzoek kan enerzijds helpen bij het gesprek met uw arts en anderzijds kan uw arts later aantonen dat hij gehandeld heeft op uw verzoek.

Mocht u in dit gesprek de sterke indruk krijgen dat uw arts niet open staat voor euthanasie, dan kunt u overwegen om een andere arts te kiezen. Uw eigen arts kan u hierbij eventueel helpen.

• Euthanasieverzoek

Dit document is van groot belang! Hiermee geeft de drager van de verklaring precies aan onder welke omstandigheden hij graag zou willen dat de arts euthanasie bij hem uitvoert. Het is een verzoek aan de arts. De formulering van de verklaring is dusdanig opgesteld dat er geen twijfels zijn over de wensen van de drager.

Het document is zo belangrijk, omdat de arts hiermee achteraf kan aantonen dat het het verzoek van de drager was en niet iets dat hij zelf heeft bedacht. Daarmee voldoet hij aan een belangrijk deel van de zorgvuldigheidseisen die in de wet worden gesteld aan artsen die ingaan op een verzoek om euthanasie. Met dit document bespaart u uw arts een hoop problemen achteraf, en daarmee vergroot u uw kansen dat de arts uw wens ook uitvoert. Er bestaat immers geen recht op euthanasie. Ook niet met een verklaring!

Het document is verder nog van belang, omdat het blijft gelden indien u zelf uw wensen niet meer kenbaar kan maken, bijvoorbeeld door coma of dementie.

Voor meer informatie over een euthanasieverklaring/verzoek kunt u contact opnemen met ons kantoor.